Siirt İlindeki Şifalı Sular ve Kaplıcalar Rehberi, İyi Gelen Hastalıklar ve Tarihçesi

Siirt, şifalı kaplıcalarıyla tanınmış bir ilimizdir. Ancak, konumu itibariyle bu kaplıcalardan gereğince yararlanmak mümkün olamamaktadır. Ulaşım ve konaklama sorunları da buna eklendiğinde, bu değerli kaplıcalar, sadece yöre halkına hizmet veren birer şifa kaynağı olmaktan öteye gidememek-tedir.

İlin en önemli doğal değerleri arasında yer alan Sağlarca Kaplıcası, Siirt’in15 kilometrekadar güneyinde, Dicle Nehri’nin önemli kollarından Botan Çayı’nın kenarında, Billuris köyündedir. Bu nedenle ‘Billuris Kaplıcası‘ diye de anılır.

Dünyada ender görülen doğal manzarasıyla Billuris Kaplıcası, bir mağaranın içinde, tavanı yüksek kubbe şeklinde oyulmuş ve çevresinde anfitiyatro şeklinde soyunma ve dinlenme yerlerinin sıralandığı değişik ve son derece güzel bir yapıdır. Kaplıcanın giriş kısmının her iki tarafı, kesme taşlarla örülmüş ve- üst kısmı daha fazla aydınlık temin edilebilecek tarzda mermer sütunlarla süslenmiştir.

Dokuz ayrı kaynaktan çıkan ve dipten kaynayan bu şifalı sular, mağaranın içinde bulunan 2.5 metre derinliğinde ve 10×15 metre boyutlarındaki havuzda toplanmaktadır. Bo-tan Çayı’na 100 metre uzaklıkta bulunan kaplıca, hem iç, hem de dış görünümüyle doğa harikası yerlerden biri olma özelliğini kazanmıştır.

Kükürtlü ılıca ve içmeler grubunda incelenen suyu, kalsiyum sülfat, bikarbonat, sodyum klorür, magnezyum ve kükürtlü hidrojen içermektedir. Bileşiminde ayrıca, karbondioksit, arsenik ve iyot bulunmaktadır. Temperatürü 34.5°C, pH değeri 6.85, radyoaktivitesi 2.5 emandır. Bol miktarda sülfat içermesi, kaplıcanın Billuris Ekşisuyu şeklinde tanımlanmasına yol açmıştır.

Banyo tedavisi; romatizma, siyatik, lumbago, nevrit, polinevrit, çocuk felci ve deri hastalıklarında, solunum yollarının kronik iltihaplarında yararlıdır. Solunum yolları ile deri hastalıklarının tedavisinde, serpintileme ile koklama yöntemlerinden de sonuç almak mümkündür.

Özellikle yaz aylarında civar il ve ilçelerden çok sayıda ziyaretçinin uğrak yeri olan kaplıca, 11 Özel İdaresi tarafından işletilmektedir. Konaklamanın yapılabildiği 100 yataklı bir moteli mevcuttur. Diğer tesislerle birlikte sezon sırasında yatak kapasitesi 1000’i geçmektedir. Geniş kaplıca alanında çadır da kurmak mümkündür.

Hesta Kaplıcası ise, ilin en önemli tarihi değerleri arasında yer alır. Eruh ilçesinin Fındık beldesine bağlı Düğün-yurdu köyü sınırları içindedir. 11 merkezine uzaklığı 70 kilometredir.

Hesta Kaplıcası’nın üç kaynağının kaptajı yapılmıştır. Bu kaynakların birleşmesinden oluşan su, kadın ve erkeklere mahsus hamamlara dağıtılmaktadır. İbrahim Hakkı Hazretle-ri’nin el yazması eseri Marifetname’de, Hesta Kaplıcalan’nın tarihiyle ilgili ilginç notlar vardır. Buranın, Hz. Süleyman tarafından Seba melikesi Belkıs’a hediye edilen bir güzellik ılıcası olduğu, hatta havuzunun kenarında Hz. Süleyman’a ait bir ayak izinin bulunduğu belirtilmektedir, işte, bu efsane ve halkın mitolojik inançları nedeniyle Hesta Kaplıcaları’na olan rağbet, tarih boyunca var ola gelmiştir.

Kalsiyum sülfatlı, klorürlü, magnezyumlu ve hidrojen sülfürlü olan suyu, Türkiye’nin en değerli kükürtlü sularından biri olarak bilinmektedir. Temperatürü63°C, pH değeri 6.9, radyoaktivitesi 14.71 emandır.

Banyo, serpintileme, koklama, gargara ve içme tedavilerinin yapılabildiği kaplıcada; dermatozlar, her türlü romatiz-mal hastalıklar, nevralji, nevrit ve solunum yolları hastalıkları, kadın hastalıkları tedavi edilebilmektedir. Toprak kalevili, tuzlu ve acı, fakat en önemlisi kükürtlü olan bu suların total mineralizasyonu biraz yüksektir. Hipertermal bir sudur. Dış uygulamalarda sedatif ve antienfeksiyöz etki göstermesi beklenir. Bir kısım romatizmal sendromlarda, üst solunum yollarının kronik iltihaplı hastalıklarında ve kadınlarda görülen yine kronik iltihaplı sendromlarda tedavi edici özelliklere sahiptir. İçildiği zaman diüretik etki görülürse de, suda fazla miktarda hidrojen sülfür bulunması nedeniyle bu tedavi çok dikkatli yapılmalıdır.

Yoğunluğu genelde haziran, temmuz ve ağustos aylarında artan kaplıca, aynen Billuris Kaplıcası’nda olduğu gibi, 11 Özel İdaresi tarafından işletilmektedir. Kadın ve erkeklere özel iki tedavi havuzu ve yardımcı tesisleri bulunan kaplıcada konaklama tesisleri yetersiz kalmakta, dolayısıyla yerli ve yabancı ziyaretçiler için son derecede önemli turizm potansiyeli oluşturacak olan kaplıca ikinci plana düşmektedir. Bölgede yapılacak yeni ve modern yatırımlarla bu sektöre ivme kazandırılmasının doğru olacağı düşünülmektedir.

Siirt ilinde, yukarıda sözü edilen kaplıcalardan başka değerli su kaynakları da vardır. Bunlar arasından en göze çarpanı, Kışlacık köyünde bulunan Lif Kaplıcası‘dır. Suyu, deri, romatizma ve kadın hastalıklarına iyi gelir.

Siirt ilinde mevcut kaplıcalar hakkında bilgi almak, özellikle ulaşım ve konaklama durumuyla ilgili son bilgileri edinmek isteyenler, Siirt Turizm Danışma Bürosu’na müracaat edebilirler.