Yer altı su kaynaklan bakımından oldukça zengin bir il olan Van’ın kaplıca ve maden suları çok ünlüdür. Kaplıcaları; genellikle romatizma, kadın ve deri hastalıklarına iyi gelen şifalı sulardan oluşmuştur. Maden suları ise, mide bağırsak, karaciğer ve safra kesesi rahatsızlıkları için yararlıdır.
Van’ın Saray ilçesinin Köşebaşı Maden Suyu, Özalp ilçesinin Bolbülük Maden Suyu, Gürpınar ilçesinin Yoldüştü köyündeki Yoldüştü Köyü Maden Suyu ve Başkale ilçesinin Hozi Maden Suyu, Kanlıbudak Maden Suyu ile Zereni Kaplıcası, şifalı su kaynaklan arasında en tanınmışlardır.
Kendi adıyla anılan ovanın kuzeyinde yer alan ve sönmüş bir volkan olarak bilinmesine rağmen zaman zaman püskürttüğü gazlarla hâlâ yer altı faaliyetlerinin devam ettiğini gösteren Tendürek Dağı’nın bulunduğu Çaldıran ilçesinde de; Derviş Kaplıcası, Dergezin Kaplıcası ve Aşağı Şerefhane Maden Suyu, dikkate değer şifalı su kaynaklarıdır.
Akbaş köyünde bulunan Akbaş Köyü Maden Suyu‘ndan başka, Hasanabdal Kaplıcası‘na da ev sahipliği yapan Erciş ilçesi, Van’ın en çok rağbet edilen kaplıcasıyla tanınır.
Hasanabdal Kaplıcası, ilçe merkezine22 kilometreuzaklıkta, Hasanabdal köyü sınırları içinde, ‘Kertis’ adı verilen yörededir. Burası, köyün4 kilometrekadar kuzeyine düşer. Zilan ‘Altın’ Deresi kıyısındadır.
Kaplıcanın iki ayrı kaynağı vardır:
a) Erkekler Hamamı Suyu: Sodyum klorür, bikarbonat, bromür ve hidrojen sülfür içerir. Temperatürü66°C, pH değeri 6.9, radyoaktivitesi 0.43 emandır.
b) Kadınlar Hamamı Suyu: Sodyum klorürlü, b i karbonatlı, bromürlü ve hidrojen sülfürlü bir sudur. Temperatü: rü64°C, pH değeri 6.9’dur.
Her iki suyun total mineralizasyonu 4 grama yakındır. Çok sıcak sulardır. Az miktarda kükürtlü hidrojen ve karbondioksit içerirler. Tuzlu, bikarbonatlı, kalevi sular sınıfında değerlendirilirler. Bellibaşlı özellikleri; sedatif, antienfeksiyöz ve rezolutif etki göstermelidir. Bu nedenle, muhtelif sistemlerde yerleşmiş kronik iltihaplı sendromlarda, romatizmal hastalıklarda, kadın, deri, dolaşım ve solunum yolları hastalıklarında, mide ve bağırsak rahatsızlıklarında rahatlıkla kullanılabilirler.
Eskiden çevresi duvarlarla çevrili basit bir ılıca tarzında faaliyet gösteren tesis, 11 Özel ldaresi’nin devreye girmesiyle, hem iki ayrı kaplıca ve tedavi havuzuna, hem de bir motele kavuşmuştur.
Van Gölü Suyu’nun da şifalı özelliklere sahip olduğu ve birçok hastalığa iyi geldiği, son zamanlarda yapılan araştırmalar neticesi tespit edilmiştir. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ersural Suner’in yaptığı araştırmaya göre; Van Gölü’nün suyu, yaraları kısa sürede iyileştirmekte ve saçlardaki kepeklenmeyi önlemektedir. Eczanelerde ‘Serum fizyolojik’ adı altında satılan ve mikrop öldürücü dezenfektan maddesi olarak kullanılan suların yerine, doğrudan doğruya göl suyunun kullanılmasının daha yararlı olacağı, gölün derin ve temiz bölgelerinden alınacak suyun hiçbir yan etkisinin bulunmadığı ileri sürülmektedir.
Van ili dahilindeki şifalı sulara ulaşmak, konaklama ve diğer konular hakkında bilgi almak isteyenler, Van Turizm Danışma Bürosu’na başvurabilirler.