Ömerli Kaplıcası

Ömerli Kaplıcası: Geçek Kaplıcası’nın 1 kilometre güneyinde, lnaz köyü sınırlan içerisindedir. Afyon’a 15 kilometre uzaklıktadır. ‘Ömerler’ ya da ‘Ömer Kaplıcası’ da denilmektedir. Evliya Çelebi, Seyahatnamesi’nin 9’uncu cildinde bu kaplıcadan bahseder. Kaplıcada bulunan mezar taşında, Ömer Dede isimli bir ermiş çobanın asası ile yeri kazarak bu kaynağı bulduğu yazılıdır.
Sodyum klorürlüibikarbonatlı ve karbondioksitli olan bu su, ayrıca demir ve arsenik de içermektedir. Denizden yüksekliği 1050 metre olan Ömerli Kaplıcası’nda çamur banyosu da yapılabilmektedir. Çamurlu suyun kaynağından çevreye yoğun bir kükürt kokusu yayılmaktadır. Bu da, yerin altında henüz yüzeye çıkmamış büyük termal kaynakların bulunduğunun bir işaretidir.
Kaplıca suyunun sıcaklığı 43-54°C arasında değişmektedir. Radyoaktivitesi 9.5 eman, pH değeri ise 7.2’dir. Geçek Kaplıcası ile aynı şifalı özelliklere sahiptir.
Üst solunum yolu hastalıklarında buğulama ve serpinti-leme yöntemleri tercih edilmelidir. Banyo tedavisi ayrıca; romatizma, nevralji, kırık sekelleri, mide ve bağırsak kaynaklı metabolizma bozuklukları, kadın hastalıkları, deri hastalıkları, sinir ve kas yorgunluğu, sinirsel rahatsızlıklar, eklem kireçlenmeleri, karaciğer ve safra yollarındaki düzensizlikler için tavsiye edilir.
Sürekli ulaşım olanaklarına sahip kaplıcanın; olimpik niteliklere haiz iki büyük tedavi havuzu, özel idare’ye ait toplam oda sayısı 100 civarında iki oteli, ikisi özel dört adet sıra banyolu blok evleri ve yardımcı sosyal tesisleri bulunmaktadır.
Ömerli ve Geçek kaplıcalarının bulunduğu bu ortak alanda, Türkiye’de ilk defa kuyu içi eşanjör sistemiyle sera ısıtmacılığı da yapılmıştır.

Geçek Kaplıcası

Geçek Kaplıcası: Afyon’un 16 kilometre kuzeybatısında, Afyon-Izmir demiryolu.üzerinde, inuz köyü sınırları içindedir. Kütahya karayolu da buradan geçer. Deniz seviyesinden 1040 metre yükseklikteki bu kaplıcaya ‘Gecik Hamamı’ da denir. Hamamın suyu 200 metre uzaklıktan önce bir depoya gelir, sonra hamamlara dağılır. Kaplıca iki kısımdan
oluşmuştur. Bunlar;
a) Büyük Hamam: ‘Çelikli Hamam’, ‘Kapualtı Hamamı’ ya da ‘Eski Hamam’

b) Küçük Hamam: ‘Kükürtlü Hamam’ ya da ‘Hacethane’
isimleriyle de anılırlar.
Sodyum klorürlü-sülfatlı sular kapsamında olup, ayrıca bikarbonat, arsenik, demir ve karbondioksit içermektedir. Kaplıcanın üç kaynağı bulunmakta ve sıcaklığı 42-88°C arasında değişmektedir. Ortalama sıcaklığının 56°C olmasına karşın, kaynaklarda bu sıcaklığın zaman zaman 95°C’ye ulaştığı gözlenmiştir. Radyoaktivitesi 3.2-10.3 eman, pH değeri ise 7.6’dır.
Bu yöredeki sular, benzer bileşimi haiz maden sularıdır. Hepsinin total mineralizasyonu yüksektir. ‘Kükürtlü Hamam’ kaynağıyla, yakın yöredeki Ömerli Kaplıcası’nın çamur suyunda özellikle florür, ‘Çelikli Hamam’ kaynağıyla, yine Ömerli Kaplıcası’nın kaplıca suyunda önemli miktarda karbondioksit tespit edilmiştir. Debileri ve termaliteleri yüksek olan bu sular, doğal olarak dış uygulamalarla değerlendirilecektir. Ancak, soğutuculardan geçirilmek ve az miktarda tüketilmek şartıyla, içme kürleri şeklinde de kullanılabilir. Bu durumda; mide, bağırsak, karaciğer ve safra kesesi hastalıklarına, metabolizma bozukluklarına tavsiye edilebilir. Sular, rezolütif özelliği bulunduğundan, nevralji, nevrit, polinevrit gibi sinirsel, eklem kireçlenmesi gibi romatizmal sendromla-rın tedavisinde değerlendirilebilir. Kronik iltihaplı kadın hastalıklarında da, iltihabı sulandırıcı ve sökücü özelliğinden yararlanılabilir. Karbondioksit içermesi nedeniyle de, üst solunum yollarında (kronik boğaz iltihabı ve kronik nezleler gibi) inhalasyon tarzında kullanılması öngörülür. Karbondioksit aynı zamanda periferik damarlar üzerinde vazodilatatör etki yaratacağından, kan dolaşımının yetersiz olduğu durumlarda damar genişletmek ve yeni vaskülizasyonun oluşmasını kolaylaştırmak amacıyla da kullanılabilir.
Çevresi bağlık ve bahçelik olan bu yöre, aynı zamanda Afyon’un bir mesiresi halindedir. Bölgeye demiryolu dahil her türlü ulaşım yapılmaktadır. Kamp kurmaya müsait yerleri, her saat açık olan iki büyük tedavi havuzu vardır. Konaklama tesisi olarak 68 odalı Özel İdare Oteli ve bir turistik moteli bulunmakta, yatak kapasitesi böylelikle 250’yi aşmaktadır. Ayrıca, termal sudan istifade gayesiyle olimpik nitelikleri haiz kapalı bir yüzme havuzu da yapılmıştır. Kaplıcanın çevresinde yeterli sayıda yardımcı tesis yer almaktadır.

Gazlıgöl Kaplıcası

Gazlıgöl Kaplıcası: Afyon’a yaklaşık 22 kilometre uzaklıkta ve kuzey yönünde bulunan Gazlıgöl Kaplıcası, Afyon-Eskişehir demiryolu hattının geçtiği Hamam köyü sınırları içindedir. ‘Eski Kaplıca’ diye de anılmaktadır.
Afyon’un kuzeybatısı ve kuzeydoğusundan gelip güney yönüne doğru uzanan iki fay hattının arasındaki çöküntü havzasında yer alan kaplıcanın jeolojik yapısı, Fransız jeologu M.Ernest’e göre birinci zamanda oluşmuştur. Frigya antik kentlerinden Metropolis’in bölgeye çok yakın Ayazin köyünde bulunması, kaplıcanın Frigyalılar döneminden bu yana insanlığın hizmetinde olduğunu göstermektedir. Hatta bu konuda yaygın bir efsanesi bile vardır

“Kral Midas’ın kızı güzeldir ama vücudunda onulmaz yaralar vardır. Ülke hekimlerinin sürdüğü merhemler bu yaraları iyi edemez. Zavallı kız yaralarının acısına dayanamayıp deli olur, yollara düşer. Kral Midas’ın adamları kendilerini göstermeden kızı izlerler. Kızcağız gide gide bir küçük göle varır. Susuzluğunu gidermek için gölün suyunu içer. Sonra ayaklarını göle sokar. Yaralarının kısa sürede iyileştiğini görür. Bunun üzerine kendini suya atar. Yaraları tamamen iyi olur, dertten kurtulur. Kral Midas da oraya, herkesin girip çıkması için bir havuz yaptırır…”
Gazlıgölün suyu, genel olarak sodyum bikarbonattı sular grubunda incelenir. Hem kaplıca, hem de içme suyu; litrede 4 gramın üstünde total mineralizasyon gösteren, bikarbonat, sodyum, karbondioksit, hidrojen sülfür ve metaborik asit içeren bir sudur. Radyoaktivitesi 0.2-1.29 eman arasında değişen, pH değeri 6.9’dur. Suyun sıcaklığı; sondaj kuyusunda 80°C, kaplıcada 64°C ve içme çeşmelerinde 47-48°C’dir.
Suyun banyo tedavisinde kullanılması durumunda, ter-malitenin ve gazın etkin faktörler olarak dikkate alınması gerekir. Bunun değerlendirilmesinde başlıca iki hastalık grubu önem kazanır. Bunlardan birincisi romatizmal hastalıklardır. İkincisi ise dolaşım sistemine ait iskemik sendromlardır. Bu iki klasik endikasyon grubuna, suyun içme kürleri şeklinde de değerlendirilebileceği göz önünde tutularak üçüncü bir sendromlar grubunun, yani karaciğer, safra kesesi, mide ve bağırsağın spastik ve ağrılı sendromlarını da eklemek gerekebilir. Hastalar bir taraftan içme kürlerine devam eder ve drenaj arttırırlarken, diğer taraftan dış uygulamalarla romatizma, nevralji, nevrit, artroz, seboreik deri hastalıkları, aneksit ve salpenjit gibi kadın hastalıkları ve eklem yapışıklıklarının spazmolitik etkisini gidermeye çalışırlar. Burada ayrıca karbondioksitin periferik dolaşımı genişletici ve arteriel tansiyonu düşürücü tesirlerini gözlemlemek de mümkündür. Keza, metabolizma hastalıklarında da, bir taraftan sıcağın etkile-mesiyle buhar banyolarında terleme ve yıkım faaliyeti hızlandırılırken, diğer taraftan içme kürleri uygulamasıyla metabo-lik faaliyet zincirlerinde önemli rolü olan bazı organların çalışması düzenlenecektir. Kürlerin bir diyet mutfağı ile desteklenmesi ve üçer haftalık süreyle uygulanacak şekilde ayarlanması faydalı olacaktır.
Düzenli ve sürekli çalışan araçlarla her taraftan ulaşım olanağının bulunduğu Gazlıgöl Termal Tesisleri belediye tarafından kiraya verilerek işletilmektedir. Üç adet termal havuzu ve çok sayıda banyo odaları bulunan kaplıcanın çevresinde yeterli sayıda konaklama tesisi (200 odada 300 yatak kapasiteli 4 otel, ’50 civarında apart daire ve 1 motel) ile diğer sosyal tesisler bulunmaktadır. Toplam yatak kapasitesi 1500 civarındadır. Her geçen gün modern bir termal turizm merkezi olma yolunda hızla ilerleyen kaplıcaya; Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur hastalarıyla özel sigorta kapsamındaki hastalar şevkli gelebilmektedir.

Kızıl Ilıcası

Kızıl Ilıcası, Araphdere mevkiinde bulunan bir diğer ılıca da Kızıl Ilıcası’dır. Solunum yolları, kalp-damar ve romatizmal hastalıklara yararlıdır.
Sultandağı ilçesindeki Yağlıpınar Kaplıcası ise; ilçe merkezinde olup mide ve deri hastalıklarına iyi gelmektedir.

Kaya Hamamı

Kaya Hamamı, Araphdere mevkiindeki bu ılıcanın suyu; solunum yolları, kalp-damar ve romatizma hastalıklarına iyi gelir. Tuzlu sıcak maden suları kapsamında mütalaa edilir.

Heybeli Kaplıcası

Heybeli Kaplıcası: İlçenin 20 kilometre güneybatısında, Çobanlar bucağına 3 kilometre uzaklıkta, Kızılkilise kö-yündedir. Afyon-Çay karayolundan 1 kilometre kadar içeri düşer. Eskiden ‘Kızılkilise Kaplıcası’ diye bilinen kaplıca, 1945 yılından bu yana ‘Heybeli Hamamı’ ya da ‘Bolvadin Kaplıcası’ diye de anılmaktadır.
Sodyum bikarbonatlı ve kalsiyum sülfatlı sular sınıfına giren kaplıca suyunun sıcaklığı 46-52°C arasında değişmektedir. Radyoaktivitesi 6.9-12.1 eman, sertlik derecesi 6.8-7 pH’dır. Doğu Kaynağı, Batı Kaynağı ve Heybeli Kaynağı olmak üzere üç kaynağı bulunur. Suyu ayrıca kükürtlü hidrojen gazı içermektedir.
Banyo tedavisi; romatizma, siyatik, nevralji, mialji, nev-rit, polinevrit ve kadın hastalıkları başta olmak üzere birçok hastalığa iyi gelmektedir.
İçme tedavisi; pek tavsiye edilmemekle birlikte, içilmesi halinde bağırsakları rahatlatıcı diüretik etki gösterir.
Bolvadin ilçesinden ve kent merkezinden her türlü düzenli ulaşımın yapıldığı kaplıcada; biri açık olmak üzere üç adet tedavi havuzu, 60 yataklı bir konaklama tesisi ve ayrıca 100 kadar bağımsız oda bulunmaktadır. Yeterli sosyal tesise sahiptir. Toplam yatak kapasitesi 500 civarındadır.

Büngüldek Hamamı

Büngüldek Hamamı, Solunum yolları, kalp-damar ve romatizma hastalıklarına iyi gelir. ‘Büngüldek Suyu’ diye de bilinir.

Arkıtbey Kaplıcası

Arkıtbey Kaplıcası, Gümüşhacıköy’ün 21 kilometre güneybatısında, ancak Hamamözü ilçe sınırları içindedir. Kaplıca alanının denizden yüksekliği 640 metredir. ‘Hamamözü Kaplıcası’ diye de anılmaktadır. Bazı yazarlara göre; Romalılar, Selçuklular ve Osmanlılar tarafından işletilmiştir. Osmanlı döneminde, kaplıcayı işletmeye açan Arkıt Bey’in adını aldığı bilinmektedir.

Yeraltı zenginliği bakımından önemli sayılan kaplıcanın suyu, sodyum bikarbonatlı ve kalsiyum klorürlü sular grubuna dahildir. Kaplıcada üç kaynak bulunmakta olup, ortalama sıcaklıkları 3840°C, radyoaktiviteleri 6 eman, pH değerleri ise 7.4’dür.

Banyo tedavisinin; iltihaplı olmayan devrelerde romatizmal hastalıklara, nevralji, nevrit ve kadın hastalıklarına, deri hastalıklarına iyi geldiği tespit edilmiştir. İçme tedavisinin ise; mide ve bağırsak hastalıklarının lezyonel ve enflamatuvar vakalarında, spastik ağrılarda etkili olduğu görülmüştür.

Armut Kaplıcası

Armut Kaplıcası, Gümüşhacıköy-Hamamözü yolu üzerindedir. Romatizma ve cilt hastalıklarına iyi gelen ünlü bir kaplıcadır.

Terziköy Kaplıcası

Terziköy Kaplıcası, stablen tasnife göre; sodyum bikarbonatlı ve kalsiyumlu sular grubuna dahildir. 37°C sıcaklıkta, litresinde 0.7009 gram mineralizasyon içeren, pH değeri 6.67 ve radyoaktivitesi 4.5 eman olan hipotonik ve izotermal bir sudur.

Debisi 1213 Lt/sn. olan kaplıca suyu; sempatik sistemi frenleyici, parasempatik sistemi uyarıcı, enzimlerin tesirini arttırıcı, humoral ve hormonal sisteme etki edici özelliklere sahiptir. Bu özelliklerin halk dilindeki anlamı; erkeklik kudretini arttırdığı şeklindedir ve bu nedenle de müşterisi boldur. Mide asiditesini azaltır, safra akımını çoğaltır. İdrar söktürücüdür. İçme kürlerinin uygulanması, kolesterin ve yağ asitlerinin seviyesinin düşürülmesini sağlar. Ayrıca diyabet hastalarında pankreas üzerinde baskı yaparak kan şekerini düşürür. Çok geniş endikasyon alanı içinde, romatizmal felçler, midebağırsak hastalıkları, böbrek ve idrar yolları, eklem kireçlenmeleri, kırıkçıkık sekelleri ve beslenme bozuklukları üzerinde etkilidir.

Terziköy Kaplıcası ile Hamamözü ilçe sınırları içinde yer alan Arkıtbey Kaplıcası’nın suları, aynı kimyasal yapıyı içerdiklerinden ve aynı medikal endikasyonlara sahip olduklarından, tıbbi değerlendirilmeleri de aynı olacaktır. Bu sular;

total mineralizasyonu yarım gram civarında değişen oligometalik, hipertermal sulardır. Romatizmal sendromlarm iltihaplı olmayan devrelerinde, midebağırsak hastalıklarının lezyonel ve enflamatuvar vakalar dışında kalan spastik ağrılı hallerinde, keza jinekolojik ağrılı spastik enflamatuvar vakalarda ve hipertansiyonda sedatif etkisiyle değerlendirilebilir. Suların 3738°C olması, soğutmaya gerek kalmadan kullanılmasını sağlar.

Konaklama için Terziköy Kaplıca Otelimden yararlanılabilir. 36 odada 76 yatakla hizmet veren otelde, ayrıca 26 adet özel banyo odası da vardır. İki genel tedavi havuzu bulunan ve her türlü sosyal imkânlar sunan otelin yakınlarında daha küçük çapta konaklama tesisleri yer alır. Kaplıca alanının tamamı ağaçlandırılmış olup, ek olarak bölgede 14×7 metre ebadında ve derinliği 1.201.70 metre arasında değişen bir yüzme havuzu da bulunmaktadır.

Göynücek ilçesinde bulunan bir diğer kaplıca da, llısu Kaplıcası’dır. Tıbbi ve teknik özelikleri Terziköy Kaplıcası’yla benzerlik gösterse de, yerel yönetimlerin yatırım yapmaması nedeniyle ikinci planda kalmıştır. Sadece bölge halkına hizmet vermektedir.